Velduilen zijn zeldzame grondbroeders van ruige terreinen met open plekken zoals duinvalleien, rietmoerassen en hoogvenen. Het voedsel bestaat meestal grotendeels uit veld- en woelmuizen. Daarnaast worden ook andere muizen en vogels gegeten. Velduilen zijn echte zwervers die zelfs afgelegen eilanden weten te bereiken. In Nederland geboren vogels trekken soms weg tot in noordelijk Scandinavië en Rusland, maar andere blijven hun leven lang binnen de landsgrenzen.

Europese verspreiding

De velduil heeft een circumpolaire verspreiding, maar komt zelfs voor op de Galapagos en Hawaii. Dit geeft aan tot welke omzwervingen de velduil in staat is. In Europa zijn vooral de Scandinavische landen en Wit-Rusland belangrijke bolwerken voor de velduil.

Biotoop

Duinen, heide, hoogveen, moeras

Voedsel-en broedbiotoop

Velduilen zoeken hun voedsel, dat hoofdzakelijk bestaat uit veldmuizen, in open gebieden met afwisselende begroeiing.

Gedrag

Deels overdag actief en zit vaak op de grond. Tijdens het baltsen vliegen velduilen hoog de lucht in en klappen met hun vleugels beneden het lichaam. De vlucht is veerkrachtig en schommelend met roeiende vleugelslagen en stijf gehouden vleugels.

Trekroute

Nederlande velduilen wijken uit naar zuidwestelijk tot zuidoostelijk gelegen gebieden.

Overwinteringsgebied

Er zijn terugmeldingen van geringde vogels uit Frankrijk, Spanje, Italië en de Balkan.

Oorzaak afname/toename

Verstoring in de broedgebieden op de Waddeneilanden lijkt een zeer belangrijke factor voor de achteruitgang van de velduil te zijn.

Aantal en trend

Velduilen broeden al lange tijd in wisselende aantallen in de duinstreek en in moerasgebieden. Sinds de jaren vijftig is in het zuiden en oosten sprake van een dalende tendens; op de Waddeneilanden en in de Flevopolders daarentegen nam de soort toe. Flevoland (met een piek van 75 tot 150 paar in 1974) is inmiddels echter weer bijna verlaten, terwijl de Waddeneilanden - speciaal Ameland - nu hèt bolwerk van de soort in Nederland vormen. Het aantal broedparen schommelde begin 90'er jaren tussen de 50 en 175 paar, waarvan tenminste driekwart op de Waddeneilanden. In de periode 1998 - 2000 stelde SOVON vast dat er nog slechts sprake was van 35 - 45 broedparen. De toekomst van de velduil is, gelet op deze aantallen, allerminst rooskleurig te noemen.

» Terug naar het overzicht